به گزارش پایگاه تحلیلی خبری آذرباخیش هنگامی که به خوی سفر می‌کنید بازدید از بازار حتماً می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها باشد چرا که این بازار پس از بازارهای تبریز اصفهان و شیراز از نظر معماری و بزرگی در جایگاه چهارم قرار داشته و وجود، مساجد، کاروان‌سرا و دروازه سنگی جذابیت خاصی به این بازار بخشیده است.
یکی از بهترین مسیرها برای ورود به بازار خوی از طریق دروازه سنگی است که درگذشته مردم از این دروازه برای عبور و مرور استفاده می‌کردند و امروز این دروازه در جنوب بازار تاریخی قرار داشته و یادگاری از دوره معماری ایلخانی در این شهرستان است.
به‌محض ورود به داخل فضای سرپوشیده بازار با جنب‌وجوش مردم در حال خرید مواجه می‌شوید که هر کدام برای خرید مایحتاج خود از ادویه‌جات تخمه و گیاهان دارویی گرفته تا لوازم برقی، فرش و صنایع‌دستی به این بازار آمده‌اند.
هر کدام از سراها و راسته‌های بازار تاریخی خوی متعلق به صنف خاصی است؛ مثلاً راسته زرگر فروشان، آجیل‌فروشان فرش‌فروشان، مسگران، چرم‌فروشان، زین سازی و… در این بازار به روال گذشته وجود دارد که برخی از صنعتگران فعال در این بازار شغل و حرفه پدری خویش را در پیش گرفته و همچنان در بازار فعالیت دارند.
مجموعه بازار تاریخی خوی در هسته مرکزی و بافت تاریخی شهر مابین خیابان‌های طالقانی، امام انقلاب و شیخ مهدی در ضلع شرقی شهر واقع شده قدمت این بنا صفوی بوده؛ ولی بیشتر قسمت‌های آن به دستور عباس میرزا و توسط امیر احمدخان دنبلی در اوایل دوره قاجاریه ساخته شده است.
بازار خوی در دوران صفوی یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری آذربایجان بود که به‌واسطه قرارگیری در مسیر. جاده ابریشم یکی از مراکز تجاری و صادراتی کالاهای ایرانی بوده است.
این بازار یکی بزرگ‌ترین بازارهای تاریخی کشور به شمار می‌رود که شامل چندین سرا مدرسه مسجد و حمام است ورودی بازار همانند بازارهای تاریخی از دروازه سنگی ساخته شده که یکی شاهکارهای معماری ایرانی است.
بازار از طریق راسته اصلی به راسته‌های فرعی دالان‌ها چهارسوها میدان‌ها و سراها و دیگر مکان‌های مذهبی و فرهنگی دسترسی پیدا می‌کنند.
وجود چهار سرای منحصربه‌فرد از جمله سرای خان که یکی از زیباترین سراها است جلوه خاصی به این مجموعه‌داده است و وسعت و معماری ویژه آن هر بازدیدکننده را مجذوب خود می‌کند.
این بازار در ۲۴ خرداد ۱۳۶۶ با شماره ثبت ۱۷۲۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید به عقیده بسیاری بازار خوی یکی از زیباترین بازارهای ایران بعد از بازار تبریز اصفهان و شیراز است که به‌صورت مستطیلی شکل ساخته شده است.
کاروان‌سرای خان
پنج کاروان‌سرای زیبا در دل بازار سرپوشیده خوی وجود دارد که شامل کاروان‌سرای خان، کشمش چیلار، بلوسی چیت‌ساز و کاروان‌سرای میرزا هاشم، هستند کاروان‌سرای خان در جوار بازار و در ضلع غربی آن قرار گرفته و مشرف بر خیابان طالقانی به شکل چهارایوانی ساخته شده است.
اکنون دو ایوان آن در شمال و مشرق باقی‌مانده و درگذشته محل استقرار مسافران و دادوستد بازرگانان داخلی و خارجی بوده‌اند، ورود به کاروان‌سرا از در چوبی خیابان طالقانی امکان‌پذیر است که طبقه بالای آن را ایوانک چوبی تشکیل می‌دهد دو در دیگر در سمت شمال و مشرق با بازار ارتباط دارند این کاروان‌سرا منسوب به احمدخان دنبلی حاکم خوی است که توانست با تأمین امنیت و گشایش راه کاروان‌های تجاری به‌سوی خوی ثروت را به این شهر سرازیر کند.
وجود مساجد متعدد از قبیل مساجد حجتیه، ملاحسن، حاجی‌بابا و شیخ مطلب‌خان نشان از مذهبی بودن کسبه این بازار دارد، چرا که در دوران نه‌چندان دور کسبه قبل از باز کردن مغازه توسط روحانیون درس المکاسب را یاد گرفته و به این طریق با یاد و نام خدا به کسب و روزی حلال مبادرت می‌ورزیدند، به دلیل این پیشینه قوی فرهنگی کسبه بازاریان تاریخی رعایت انصاف و مشتری‌مداری را اصول کسب روزی حلال می‌دانند.
مسجد مطلب‌خان بزرگ‌ترین مسجد روباز ایرانی
از میان مساجد ساخته شده در بازار، خوی یکی از مهم‌ترین مساجد مسجد مطلب‌خان است که در مرکز شهر و ابتدای خیابان طالقانی قرار دارد این بنا دارای ارتفاعی حدود ۲۰ متر با یک شبستان بزرگ روباز که دورتادور آن از حجره‌های دوطبقه و شاه‌نشین رفیع و ایوانی بزرگ تشکیل شده است.
زمان اولیه ساخت این بنا منصوب به دوره ایلخانیان بوده که بعدها ویران شده و در سال ۱۲۵۵ هجری قمری توسط حاج مطلب‌خان یکی از نوادگان شیخ بهایی بازسازی شده است.
در بازار خوی مردم می‌توانند ضمن آشنایی بافرهنگ، معماری، آداب‌ورسوم سوغاتی‌های این شهر و آذربایجان از قبیل آجیل، تخم آفتاب‌گردان کدو، لبنیات، گل محمدی، عسل و محصولات صنایع‌دستی مانند بافتنی‌های سنتی، فرش ریز ماهی، زین و یراق را خریداری کنند.
صرف کباب سنتی ۲۵۰ساله در بازار خوی
کباب سنتی خوی که در فهرست میراث ناملموس کشور نیز به ثبت رسیده در بازار خوی مشتریان زیادی دارد و پخت کباب در این بازار قدمت ۲۵۰ساله داشته و هر کسی که پا به این بازار می‌گذارد بدون خوردن کباب نمی‌تواند از آن خارج شود.
انتهای خبر/
