به گزارش آذرباخیش ، انسان در گریز از هوای نفس و فرار از اشتغالات زندگی، در طریقت انس با معبود همواره نیازمند خلوتی است تا در انزوای وجود خویش در آثار صنع پروردگارش با دیده عبرت بیندیشد و با سوز دل و اشک دیده، باطن خود را از زنگار گناهان بشوید و خانه دل را مصفای حضور خالق هستی‌بخش سازد و اعتکاف زمینه چنین خلوتی را فراهم می‌کند و فرصت و مجالی می‌دهد برای پرداختن به امور نفس خویش و جلوه گری نور محبت خدا در اعماق سرای وجود انسان تا انسان بدون دلواپسی از کارهای انجام‌نشده و وابستگی‌های روزمره، خود را در سرای معبود خویش نظاره‌گر باشد.
حضرت صادق علیه‌السلام فرمود: «فِی التَّوْرَاهِ مَکْتُوبٌ یَا ابْنَ آدَمَ تَفَرَّغْ لِعِبَادَتِی أَمْلَأْ قَلْبَکَ غِنًى وَ لَا أَکِلْکَ إِلَى طَلَبِکَ وَ عَلَیَّ أَنْ أَسُدَّ فَاقَتَک؛ در تورات نوشته‌شده است: ای فرزند آدم! برای انجام عبادت من فراغتی به وجود بیاور تا من دل تو را از بی‌نیازی سرشار سازم و بدون اینکه تو طلب کنی، حاجتت را برآورده کنم و من خود را ملتزم می‌دانم که حوائج تو را برطرف نمایم.»
تعریف اعتکاف:
اعتکاف در لغت به معنای توقف درجایی است. اما تعریف اصطلاحی اعتکاف: امام خمینی (ره) در تعریف اعتکاف می‌فرمایند: وَ هُوَ اللَّبَثُ فِی المَسجِدِ بِقَصدِ التَعّبُدِ بِهِ وَ لا یعتَبَرُ فِیه ضَمُّ قَصدِ عِبادَهٍ اُخری خارِجَهً عَنهُ وَ اِن کانَ هُو الاَحوِط؛ اعتکاف، ماندن در مسجد به نیت عبادت است و قصد عبادت دیگر، در آن معتبر نیست. اگرچه احتیاط مستحب نیت عبادتی دیگر، در کنار اصل ماندن می‌باشد.
اهمیت اعتکاف:
اعتکاف، محو خودخواهی در امواج بلند خدا گرایی و خدمت به امت اسلامى است. اعتکاف، بیرون رفتن از خانه خویش و مصمم شدن بر حضور در خانه حضرت حق است. عبادتى مستحبى و تقرب جویانه و داوطلبانه است که روزه روز سوم آن رنگ وجوب می‌گیرد. اعتکاف، گریز از لذت‌گرایی و مهار حس خودمحوری و برتری‌جوئی و بازگشت از قبله دنیاگرایان به سمت‌وسوی قلب و قبله هستى است. خودسازی، محاسبه نفس، توبه و نیایش، نماز و تلاوت قرآن و استمداد از آستان قدس ربوبى از دیگر برکات اعتکاف است. اسلام، فکر جدایى از زندگى دنیا و گوشه‌نشینی و کناره‌گیری از مردم و به تعبیر دیگر رهبانیت را باطل و ناپسند اعلام کرد، اما اعتکاف را به‌عنوان فرصتى براى بازگشت به خویش و خداى خویش قرارداد تا کسانى که از هیاهو و جنجال‌های زندگى مادى خسته می‌شوند، بتوانند چند صباحى باخدای خود خلوت کنند و جان و روح خود را با خالق هستى ارتباط دهند. اعتکاف شرایطی را فراهم می‌کند تا انسان‌ها با توشه معنوى و اعتقادى راسخ و ایمان و امیدى بیشتر، به زندگى خود ادامه داده، خود را براى صحنه‌های خطر و جهاد درراه خدا آماده سازند، همیشه با یاد خدا تلاش کنند، خود را در محضر پروردگار ببینند، از نافرمانى او بپرهیزند و به‌سوی سعادت دنیا و آخرت گام بردارند.
ارکان اعتکاف:
ارکان عبادت یعنی اجزایی که اگر عمداً یا سهواً ترک شوند، آن عبادت باطل می‌شود. اعتکاف نیز ارکانی دارد که عبارت‌اند از ۱(نیت؛ ۲) توقف در مسجد جامع شهر یا مساجد چهارگانه معروف؛ ۳ کمتر از سه روز نبودن اعتکاف؛ ۴) روزه‌دار بودن معتکف در ایام اعتکاف
اعتکاف از چه زمانی شروع می‌شود؟
اعتکاف در هرزمانی که انسان بتواند حداقل سه روز در مسجد بماند صحیح است و بهترین زمان برای آن، ماه مبارک رمضان و مخصوصاً در دهه آخر آن ماه می‌باشد.
نیت اعتکاف:
اعتکاف، همانند سایر عبادات، باید با نیت و قصد قربت باشد و هرگونه ریا و خودنمایی و قصد غیر الهی آن را باطل می‌کند. در نیت اعتکاف، قصد وجه شرط نیست، یعنی لازم نیست قصد کند که اعتکاف واجب است یا مستحب. زمان نیت اعتکاف، وقت شروع اعتکاف است که شروع طلوع فجر می‌باشد و با استمرار نیت اول شب هم مانعی ندارد. اعتکاف را می‌توان به سه صورت به‌جای آورد. ۱(برای خود؛ ۲) به نیابت از مردگان ۳) به نیابت از زندگان
اگر اعتکاف را به نیابت از کسی که از دنیا رفته به‌جای آورد، در این صورت اعتکاف را تنها به نیابت از یک نفر می‌توان انجام داد ولی اگر مقصود اهدای ثواب باشد می‌توان ثواب اعتکاف را به چند نفر، زنده یا مرده، هدیه کرد.
در مورد نیابت از شخص زنده، در میان فقها اختلاف‌نظر وجود دارد. بسیاری از فقها در درستی چنین اعتکافی، تردید کرده‌اند. در این صورت، هرگاه نایب، اعتکاف را به‌قصد رجا، یعنی امید به مطلوب بودن عمل نزد خدا، نه به‌عنوان عبادتی حتمی انجام دهد، مانعی ندارد.
شرایط اعتکاف:
در صحت اعتکاف علاوه بر شرایط عامه تکلیف (ایمان، عقل و قدرت)، اموری شرط است: الف: قصد قربت ب:روزه ج: سه روز روزه‌دار بودند. د:وقوف در چهار مسجد: مسجدالحرام، مسجدالنبی «ص»، مسجد جامع کوفه و مسجد بصره. ولی به‌قصد رجاء (به امید پاداش) می‌توان در مسجد جامع هر شهر معتکف شد. ه:اجازه شوهر و اجازه پدر و مادر و پیوستگی اعتکاف
محرمات اعتکاف:
۱- پرداختن به امور جنسی به معنای وسیع آن: که شامل هر نوع بهره‌برداری شهوانی می‌باشد.
۲- بوییدن عطر و هر نوع بوی خوش و گیاهان معطر به‌قصد لذت بردن
۳- مجادله و مناقشه: حرمت جدال مربوط به اموری است که معتکف بخواهد فضل و برتری خود را به دیگران نشان دهد.
۴- محرمات روزه: در حال روزه یعنی از طلوع تا غروب خورشید که معتکف روزه می‌گیرد، باید از محرمات روزه نیز اجتناب نماید. بعضی از فقها محرمات احرام را بر معتکف مستحب دانسته‌اند.
۵- خریدوفروش
اعمال اعتکاف:
اعمال شب سیزدهم: اعمالی را باید در این شب انجام داد؛ ازجمله آن ده رکعت نماز است که اگر به‌درستی به‌جا آورده شود، دارای ثواب و پاداش بزرگی است. در روایتی از پیامبر (ص) می‌خوانیم: «کسی که در شب سیزدهم ماه رجب ده رکعت نماز بخواند؛ بدین گونه که در رکعت اول حمد یک‌مرتبه و سوره عادیات هم یک‌مرتبه و در رکعت دوم حمد یک‌مرتبه سوره تکاثر نیز یک‌مرتبه بخواند و بقیه رکعت‌ها را هم به همین نحو تمام کند، خداوند متعال گناهان او را می‌آمرزد و اگر عاق والدین هم باشد خداوند سبحان از او راضی می‌شود و همچنین در قبر نکیر و منکر به او نزدیک نمی‌شوند و او را نمی‌ترسانند و بر پل صراط هم چون برق خاطف (سریع) عبور می‌کند و نامه اعمالش را به دست راستش می‌دهند و میزان اعمالش سنگینی می‌کند و در بهشت فردوس هزار شهر به او اعطا می‌شود.» روز سیزدهم هم روزه‌اش ثواب فراوان دارد و برای کسی که بخواهد عمل ام داود را به‌جای آورد، باید این روز و دو روز بعدش را روزه بگیرد.
انتهای پیام/
