پل خاتون خوی که در این شهرستان مشتاقان زیادی برای بازدید دارد بسیاری از ایران شناسان و جهانگردان از سراسر جهان برای دیدن این شهرستان آمده اند و از مناطق دیدنی و این پل تاریخی خوی آن بازدید کرده اند این شهرستان که در شمال غرب ایران واقع شده است از کهن ترین مراکز تمدن ایران به حساب می آید و از آن جهت که حوادث تاریخی فراوانی بر ان گذشته اهمیت و این پل خاتون ارزش خاصی بین گردشگران پیدا نموده است . همچنین شهرستان خوی در مسیر جاده تجارتی شرق و غرب و جاده ابریشم واقع گردیده است .
نمای پل خاتون خوی
این پل تاریخی خوی دارای هفت دهانه طاق نما و تزئین شده است که از میان آن ها آب جریان دارد در ساخت قسمت فوقانی این پل از آجر استفاده شده است. امروزه دیگر از این پل استفاده نمی شود ولی در عوض از پلی که در راستای آن ساخته اند مردم عبور و مرور می کنند. این پل در راستای جاده خوی به ارومیه بر روی رودخانه قطور و در ۳ کیلومتری جنوب شهرستان خوی واقع شده است. پل تریخی خوی در زمان های قدیم محل عبور کاروان های عثمانی بوده است و تا چند سال پیش نیز مردم برای رفت و آمد از این پل استفاده می کردند. .در دوره سلجوقیان واژه ی خاتون رایج بوده است و پژوهشگران از آن جهت که در دوره سلجوقیان از واژه خاتون برای زنان بزرگان نظام استفاده می شده است ساخت این پل را منتسب به دوران سلجوقیان می دانند . این واژه به معنی زن بزرگ منش می باشد و زنان و دختران خان و خاقان را خاتون می نامیدند که معنی آن ملکه و بانوی عالی نسب می باشد. همچنین در شاهنامه این کلمه در مقابل خاقان عنوان شده است. پاریزی استاد بزرگ باستانی مقاله ای دارد به نام خاتون هفت قلعه که در این مقاله او مکان هایی که دارای نام های قیز ، خاتون و دختر می باشند را به الهه آناهیتا منتسب می داند و نام روستای قزقلعه خوی نیز در آن مقاله آورده شده است.
دسترسی
این پل تاریخی خوی در جنگ بین سلطان یعقوب آق قویونلو با برادرش سلطان خلیل در سال ۸۸۳ ق مورد استفاده قرار گرفته است در ساخت این پل از سنگ های تقریبا بزرگ و منظم و ترکیب ملاط آهک و ماسه استفاده شده و دارای موج شکن هایی به شکل پشت ماهی و پایه های ساخته شده از سنگ و ملاط ماسه وآهک می باشد . وخوشبختانه امروزه این پل توسط میراث فرهنگی محافظت می شود. تا این یادگار گذشتگان به دست آیندگان این سرزمین برسد و جزو میراث ملی کشور ما است
ویژگیهای معماری پل خاتون خوی
این پل تاریخی خوی دارای هفت طاق کوچک می باشدکه طول آن ۵۹/۴۰ متر و عرض آن ۸/۷۰ متر می باشد و ارتفاع از پایه ها ۶/۴۸ متر می باشد و در ساختمان این پل هیچ گونه تزئین خاصی به غیر از آن هفت طاق کوچک به کار برده نشده است.این پل که طاق های آن با آجر گچ و ملاط و به وسیله طاق های جناغی ساخته شده اند تعداد طاق های این پل ۱۴ طاق می باشد که در واقع شامل ۷ چشمه طاق بزرگ و ۷ چشمه طاق کوچک می باشد و در جهت موافق آب رودخانه پایه های پل خاتون به اندازه ۲ متر ایجاد آب شکن مثلثی کرده اند . مصالح اصلی که در ساخت بنای این پل استفاده شده است شامل سنگ های تراشیده و منظم ، سنگ لاشه ،قلوه سنگ ، و آجر می باشد که ابعاد این آجر ها ۲۵ در ۵ می باشد. سطح این پل به سمت شمال و جنوب دارای شیب ملایمی می باشد و علتش این است که طاق میانی پل نسبت به سایر طاق ها بزرگتر می باشد . و همچنین دیوار هایی که در طرفین پل خاتون است از سنگ و آجر پر شده است .
آدرس دقیق پل خاتون
پل خاتون که از پل های تاریخی به جای مانده از زمان سلجوقیان می باشد همچنان بر روی ستون های خود با اقتدار ایستاده است و در سمت چپ جاده خوی – سلماس و در۴۰ کیلومتری آن و در ۲ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان خوی در استان آذربایجان و برروی رودخانه ای پر آب قرار گرفته است