به گزارش آذرباخیش ، ایرانیان آخرین سه شنبه سال خورشیدی را با بر افروختن آتش و پریدن از روی آن به استقبال نوروز می روند. چهارشنبه سوری، یک جشن بهاری است که پیش از رسیدن نوروز برگزار می شود
مردم در این روز برای دفع شر و بلا و برآورده شدن آرزوهایشان مراسمی را برگزار می کنند که ریشه اش به قرن ها پیش باز می گردد که مراسم ویژه آن در شب چهارشنبه صورت می گیرد برای مراسم در گوشه و کنار کوی و برزن نیز بچه ها آتش های بزرگ می افروزند و از روی آن می پرند و ترانه (سرخی تو از من ، زردی من از تو ) می خوانند. ظاهرا مراسم چهارشنبه سوری برگرفته از آئینهای کهن ایرانیان است که همچنان در میان آنها و با اشکال دیگر در میان باقی بازماندگان اقوام آریائی رواج دارد و “سور” در زبان و ادبیات فارسی و برخی گویش های ایرانی به معنای “جشن”،”مهمانی”و “سرخ” آمده است.
جشن سور از زمان های بسیار دور در ایران مرسوم بوده است. قبل از ورود اسلام به ایران هر سال ۱۲ ماه، و هر ماه ۳۰ روز بوده که هر کدام از این ۳۰ روز اسمی مشخص داشته است که بعد از ورود اسلام به ایران تقسیمات هفته نیز به آن اضافه شد. در ایران باستان در پایان هر ماه جشن و پایکوبی با نام سور مرسوم بوده است.
مختار برای کشتن یزید که در شهر کوفه که اکثر آنان ایرانی بوده اند از این فرصت استفاده کرده و در زمان همین جشن که مصادف با چهارشنبه بود یزید را قصاص نمود. بعد از گذشت چند سال بعد از ورود اسلام به ایران به آرامی جشن سور در ایران کم رنگ و به آخرین چهارشنبه سال محدود شد. جشن سور از مراسم اصیل ایرانی است و منشا خارجی ندارد. آتش از عناصر چهارگانه است و تنها عنصری است که آلوده نمی شود به همین منظور از گذشته های بسیار کهن تاکنون این آداب مرسوم بوده است.
آخرین سه شنبه ی آخر سال را شب چهار شنبه سوری می گویند. شبی است که امروزه فقط بوته افروزی آن مانده است. این کار را عصر سه شنبه ی آخر سال که آخرش چهارشنبه است انجام می دهند. بدین ترتیب که کوپه های هیزم را روی هم می گذارند خورشید که غروب کرد هیزم را در حیاط خانه یا در کوچه یا در میدان باز آتش می زنند .
اما اسفند ماه، در میان مردم آذربایجان غربی به بایرام آیی(ماه عید) معروف است. در این ایام آذربایجان غربی ها درفکر تداراک مراسم چهارشنبه سوری و عید از قبیل خرید پوشاک نو، میوه و شیرینی ، هدایا برای افراد نزدیک می شوند .عموما هدایای نورزوی مختلف است یک قسم آن ، هدایای است در قالب (چارشمبه پایی ) که از سوی والدین در شب چهارشنبه سوری به میمنت و مبارکی این ایام به منزل دخترانی که اخیرا نامزده شده یا شوهر کرده اند، فرستاده می شود .
در میان برخی از خانوده های کرد زبان استان هم در در این مراسم که آن را چووارشن بانه می نامند، تنها به فرستادن یک جعبه شیرینی و یک کیسه حنا و مقداری تنقلات از قبیل گردو، بادام، شکلات ، روسری اکتفا می شود البته روشن کردن آتش در میان کردها اغلب شب تحویل سال انجام می گیرد.
در ارتباط با مراسم جشن چهارشنبه آخر سال در آذربایجان غربی ، معمول چنین است که در دو الی سه دهه گذشته ، هر چهار شنبه اسفند ماه را با افروختن آتش جشن می گرفتند و برای هریک از این ایام نامی داشتند ، اگر چه امروزه فقط شاهد برگزاری آخرین چهارشنبه سال هستیم .
طبق سنت های قدیم چهارشنبه هفته اول اسفند را « چیله قووان»(بیرون راندن چله= پشت سر گذاشتن چله) یا «یالانچی چارشنبه » یعنی چهارشنبه دروغگو ؛ دومین چهارشنبه را «کوله چارشنبه » (چهارشنبه کوتاه)، سومی را «موشتولوقچی»(چهارشنبه موشتولوق آور)؛ یا قره چهارشنبه و چهارمین را (آخیر چارشنبه» (چهارشنبه آخر) / نه = چهارشنبه سوری ، می گویند .
طبق رسوم معمول زنان آذربایجانی چند روز قبل از چهار شنبه آخر سال به بازار رفته و برای سال جدید اقلامی مانند شانه سر، آیینه، کوزه سفالی نو، پوشاک تازه و نوبرای بچه ها و خودشان با توجه به وسع مالی خریداری می کنند .همچنین در شکل های سنتی اسباب بازی هایی مانند جین قووالی ، سوتک سفالی ، تپانچه با ترقه های چوب پنبه ای و تنقلاتی از قبیل نخود و کشمش ، بادام و گرود ، تخم ژاپنی ، آفتابگردان و کدو، شکلاتت ، مقداری میوه که در کل آن ها را «چارشنبه یمیشی » می نامند تهیه و به منزل می آورند.
پنجاه سال پیش رسم معمول چنین بود که دم دمای غروب آفتاب و تاریک شدن هوا در نقاط روستایی ، جوانان و بزرگسالان با شور و شوق تمام، کپه های هیزم را در پشت بام منازل روی هم جمع می کردند و خانواده ها دور هم جمع می شدند و با غروب خورشید هیزم ها را می افروختند و سپس از روی شعله های آتش پردیده و می گفتند .
با امید به چهارشنبه سوری زیبا، فرهنگ ساز و به دور از هر گونه خطر احتمالی
